Dwie kubańskie waluty: CUC i CUP

PIENIĄDZE

Na Kubie obowiązują dwie waluty: CUC (peso convertible) - peso wymienialne i CUP (peso cubano, moneda nacional) - peso niewymienialne / peso kubańskie, zapisywane na Kubie MN lub ze znakiem dolara. CUC wymawia się jako [se:u:se], nie [kuk]. Co prawda jest to również forma zrozumiała dla Kubańczyków, bo każdy anglojęzyczny turysta wymawia to jako kuk i w pewnym sensie ulica już to przyjęła, także z pewnością usłyszycie kuk i z ust Kubańczyków, jednak wymawiają oni to w ten sposób tylko na potrzeby kontaktów z turystami, jeśli używają kuk między sobą, to z zamierzoną ironią, bowiem poprawną hiszpańską formą jest właśnie seuse.

Peso wymienialne przez samych Kubańczyków jest nazywane "dolarem", bo do listopada 2004 to właśnie dolar królował na Kubie, a peso wymienialne wprowadzono by go zastąpić. Peso convertible (CUC) jest oficjalną walutą, ale ma wartość wyłącznie na terytorium Kuby. Od kwietnia 2005 r. peso convertible ma wartość wyższą o 8% od dolara amerykańskiego, z którym jest sztywno związane, tzn. wartość CUC w stosunku do pozostałych walut kształtuje się w zależności od kursu dolara. Ponadto operacja wymiany USD obłożona jest na terenie całego kraju obligatoryjnym 10 % podatkiem. W związku z tym na Wyspę bardziej korzystne jest zabranie euro niż dolarów, gdyż euro można wymienić bez wspomnianego podatku. Uwzględniając tę castrowską grabież, w praktyce za 1 USD otrzymuje sie 0,80 CUC. Podatek ten nie dotyczy innych walut. Na terenie Kuby możemy wymienić: euro, dolar kanadyjski, funt szterling i frank szwajcarski. Waluty wymienia się w bankach i oficjalnych kantorach wymiany (CADECA skrót od hiszpańskiego casa de cambio). Aktualny kurs można sprawdzić tutaj.

Odradzam wymianę na lotnisku i w hotelach - mają najgorszy kurs. I wcale nie jest prawdą, że kurs jest narzucony odgórnie i wszędzie jest taki sam. Polecam więc wymienić na lotnisku tyle, by mieć na dojazd do miasta i na przeżycie jednego dnia, a resztę wymienić później.

Stosunek wartości CUC do CUP wynosi: 1:24 przy sprzedaży i 1:25 przy zakupie (czyli za jedno "peso dolarowe" dostaniemy 24 peso narodowe kubańskie). Za peso niewymienialne (CUP) trudno jest jednak cokolwiek kupić w wolnej sprzedaży. W tej walucie zarabiają Kubańczycy i to oni się nią głównie posługują na targach i w opustoszałych sklepach. Można płacić za publiczny transport miejski (0,40 CUP), lokalne taksówki i niektóre muzea czy imprezy kulturalne oraz jedzenie w ulicznych budkach, owoce, warzywa i mięso np. na targu. Wszystko pozostałe - kosmetyki, napoje chłodzące, jedzenie w restauracjach -  kupuje się za peso wymienialne CUC. Można więc pokusić się o wymianę niewielkiej ilości peso cubano, ale nie za dużo, żeby nie zostało, bo słyszałam od niektórych, że gdzieniegdzie nie chcą potem tego wymieniać z powrotem na CUC.

I jeszcze jedno: najpierw wymienia się przywiezioną walutę (czyli np. euro) na CUC, a dopiero potem można wymienić CUC na CUP. Jeśli chcemy wymienić z powrotem, to też najpierw na CUC, dopiero potem na walutę do zabrania z powrotem. Czytałam również gdzieś na forum, że nie chcieli na lotnisku wymienić CUC na euro, bo "nie było" albo że kantor był zamknięty, też więc proszę na to uważać. Można dla bezpieczeństwa ostatniego dnia zostawić sobie tylko odliczoną kwotę na dojazd na lotnisko i na obowiązkowy podatek wylotowy, plus ewentualnie jakieś drobne zakupy w strefie bezcłowej czy napoje. Alkohol w strefie bezcłowej ma bardzo zbliżone ceny do tych w normalnych sklepach, więc łatwo to oszacować.


DWIE WALUTY, DWA BANKNOTY

Banknoty obu systemów mają takie same nominały. Trzeba więc uważać, by nie dać się oszukać. Jest to częsty "myk" Kubańczyków wobec turystów, że wydają resztę w peso nacional, zamiast w peso convertible. Choć oczywiście w życiu codziennym takie transakcje mają miejsce, że daje się CUC, a resztę dostaje się CUP (np. w taksówce). Zwykle jest to właśnie w tę stronę, raczej nie CUP>CUC. Kombinowane płatności, to jednak trochę wyższa szkoła jazdy, i chyba materiał na osobną notkę. Jeśli nie mamy pewności co i gdzie możemy kupić za peso nacional, lepiej ich po prostu nie wymieniać.  Tak czy siak płacąc trzeba mieć się na baczności przy wszystkich transakcjach, nazwijmy to, ulicznych, w hotelach czy restauracjach raczej się to nie zdarza.

Poniżej publikuję wszystkie banknoty i monety, które są w obiegu i nawet jeśli nie zamierzacie wymieniac na CUP, to warto wiedzieć jak wyglądają, żeby przypadkiem nie dostać jako reszty bezwartościowych peso cubano. To, co należy zapamiętać to to, że peso convertible CUC są z pomnikami, a peso cubano CUP z popiersiami. Logiczne, jeśli przypomnimy sobie, że w systemie socjalistycznym pomniki bardziej się ceni niż ludzi. Inny patent na kojarzenie "co jest co" to np. związany z wymową, że CUP to kupa, a CUC to kuc, kucyk, koka lub coś w podobie. ;) Jeśli więc dostaniemy banknot "z głową", to natychmiast reagujemy, bo dostaliśmy 1/25 tego, co powinniśmy. Koniecznie pamiętaj: Z POMNIKIEM, NIE Z GŁOWĄ! ;)

W przypadku CUC występują banknoty o nominałach 1, 3, 5, 10, 20, 50 i 100 pesos oraz monety 1, 5, 10, 25, 50 centavos, 1 CUC i bardzo rzadko spotykany nominał 5 CUC w monecie.

Banknoty CUP mają takie same nominały jak CUC, czyli 1, 3, 5, 10, 20, 50 i 100 pesos, monety natomiast są o wartości 1, 5, 20 centavos oraz 1 i 3 peso. Moneta 3 peso cubano jest z wizerunkiem „Che“ Guevary i często jest sprzedawana turystom za większą wartość, albo „wymieniana“ za 3 CUC.

CUC - peso convertible












CUP (MN) - peso nacional



1 peso – kolor: zielony; przód: Jose Marti; tył: Fidel Castro z rebeliantami w 1959

3 pesos – kolor: czerwony; przód: Ernesto “Che” Guevarra; tył: Ernesto Guevarra ścinający trzcinę cukrową

5 pesos – kolor: zielony; przód: Antonio Maceo; tył: Spotkanie pomiędzy A. Maceo i hiszpańskim generałem A. Martinezem Camposem


10 pesos – kolor: brązowy; przód: Maximo Gomez; tył: Wojna całego narodu


20 pesos – kolor: niebieski; przód: Camilo Cienfuegos; tył: Sceny rolnicze


50 pesos – kolor: fioletowy; przód: Calixto García Íñiguez; tył: Centrum Biotechnologii i Inżynierii Genetycznej


100 pesos – kolor: rudobrązowy; przód: Carlos Manuel de Cespedes; tył: Statua Jose Martiego



KUBAŃSKI INSTAGRAM

@cubaenfoto